OD NIEMIECKIEGO KSIĘCIA PRZEZ KRÓLA DANII DO TEŚCIA EUROPY

Pod koniec XIX wieku król Danii wydał wraz z żoną królową Luizą szóstkę swoich dzieci za członków najpotężniejszych rodów Europy.
Rodziny królewskie nie są spokrewnione jedynie dzięki królowej Victorii, dużą rolę odegrał tu właśnie Chirstian IX. 


Rodzina każdego lata w komplecie zjeżdżała się na zaproszenie monarchy do Fredersborga z najróżniejszych zakątków Europy takich jak Anglia, Rosja czy Grecja. W jednym z dokumentów król Konstantyn z Grecji powiedział: " Podobno kiedyś, kiedy spacerowali po parku, spotkali starszego pana, który się zgubił i zapytał ich jak się stąd, wydostać król powiedział, żeby szedł za nimi. Wszyscy żartowali i śmiali się, kiedy wyszli z parku mężczyzna, podziękował im i zapytał, z kim miał przyjemność rozmawiać, król odpowiedział: "Jestem władcą tego kraju, to mój starszy syn następca tronu, to mój drugi syn król Grecji, to mój wnuk następca tronu Konstantyn, to moja córka królowa angielska, to moja druga córka caryca Rosji, a to moja trzecia córka księżna Cumberlandu." Słysząc to, mężczyzna uśmiechnął się i uchylając kapelusz, powiedział "A ja jestem Jezus Chrystus".

Zacznijmy od początku, a cała historia zaczyna się w roku 1818 w niemieckim zamku, urodził się tam wówczas mały książę, nikt nie spodziewał się jednak, że w przyszłości zostanie on królem Danii i nazywany będzie Christianem IX, a co więcej, że zostanie Teściem Europy. Młody niemiecki książę Christian z Glücksburga poprzez rodzinę miał silne związki z Danią. Rodzina księcia była bardzo liczna, lecz niezbyt zamożna, Christian był szóstym dzieckiem Fredricha Wilhelma księcia Szelzwik-Holsztyn-Sonderburg- Glücksburg i księżniczki Louise z Hesji-Kassel, a w ciągu kilku lat przybyło mu jeszcze czworo rodzeństwa. Z powodu kłopotów finansowych jego rodzice mieszkali wraz z rodziną jego matki na Zamku Gottorf w pobliżu Szlezwiku, jednak niedługo później przenieśli się do własnej siedziby. A powodem tego była bezpotomna śmierć księcia Glücksburga w wyniku czego jego księstwo i zamek przeszło pod panowanie króla Danii Frederika VI, który przekazał zniszczony zamek swojemu szwagrowi, którym był ojciec Christiana. Gdy książę miał 12 lat, jego ojciec zmarł na zapalenie płuc, a jego matka została sama z dziesięciorgiem dzieci w wieku od 2 do 20 lat. Rodzina żyła w spartańskich warunkach. Złożony jedynie z trzech dworzan, dwór w Glücksburgu był prawdopodobnie najmniejszym w Europie.

13 letni Christian opuścił matkę i rodzeństwo by udać się do Danii ponieważ zgodzili zająć się nim ciotka i wuj z Kopenhagi czyli bezdzietna para królewska Danii. W stolicy królestwa Danii młody książę trafił do szkoły kadetów. W wieku 18 lat otrzymał on stopień Kapitana Kawalerii i przeniósł się do skromnego domu na terenie koszar Gwardii Konnej. Mimo że Christian nie mieszkał na dworze to był jego częstym gościem a jego wuj Frederik VI bardzo go lubił co było głównym powodem "przeniknięcia" młodego księcia do rodziny królewskiej. 
Gdy Christian miał 20 lat Frederik VI wysłał go na koronację Królowej Victorii. Książę doskonale widział że Victoria szuka męża a byli oni w bardzo podobnym wieku postanowił więc kupić nowe ubranie, mając nadziej że uda mu się zwrócić na siebie uwagę Victorii. Jednak mimo, że sam książę spodobał się młodej monarchini to już wcześniej zdecydowano kto zostanie jej mężem.
Książę niedługo później oświadczył się księżniczce Luizie Heskiej, a ponieważ jej rodzice większość roku spędzali na dworze królewskim w Kopenhadze to tam właśnie się poznali. Jednak mimo że, wtedy związki aranżowane były powszechne on do nich nie należał, a jednak okazał się korzystny z punktu widzenia dynastycznego i politycznego. Jednak Christian wciąż był jedynie ubogim oficerem a jego ślub nie wzbudził większego zainteresowania.

Frederik VI zmarł bezpotomnie dlatego jego następcą został jego kuzyn jako król Christian VIII. Jednak syn Christiana VIII, Frederik nie mógł mieć dzieci więc królowi nie pozostało nic innego jak przeniesienie praw do sukcesji na dzieci swojej siostry Charlotte, która miała dwójkę dzieci syna Fryderyka córkę Luizę, która niedawno poślubiła księcia Christiana. Fryderyk był mężem Rosyjskiej Wielkiej Księżnej, jednak kiedy ona zmarła podczas porodu szukał pocieszenia u kochanki pozbawiając się tym szans na odziedziczenie tronu. 

W tym czasie w księstwie Szlezwik-Holsztyn książę Augustenburgu był pewny, że to jemu należy się tron, jednak ożenił się on z kobietą niższego stanu 
co go zdyskwalifikowało. Jednak oburzony tym, że ubogi książę który dopiero niedawno przybył do Danii ma zostać królem postanowił wywołać  bunt. Tuż po wojnie trzyletniej król Christian VIII umiera, a na tron wstępuje jego syn jako Fryderyk VII. Podczas wojny Christian był lojalny wobec Duńczyków jednak trójka jego braci walczyła po stronie wroga. Jednocześnie ze wstąpieniem na tron Fryderyka VII Dania otrzymała nową konstytucję, która położyła kres władzy absolutnej monarchy oraz zezwalała na wybieranie swoich reprezentantów przez lud. Dwa lata później wielkie mocarstwa uznały Christiana za prawowitego dziedzica Korony Duńskiej. Mimo to nie wszyscy Duńczycy akceptowali ten wybór, ponieważ w tamtych czasach wszystko co miało związek z Niemcami budziło wrogość Duńczyków a to stamtąd pochodził Christian.
 
W Kopenhadze książę Christian i księżniczka Luiza żyją skromnie w Żółtym Pałacu w pobliżu Pałacu Amalienborg. Urodziło im się tam sześcioro dzieci Fryderyk, Alexandra, Dagmara, Wilhelm, Thyra i Waldemar. Para książęca wychowywała swoje dzieci tak, jak były wychowywane dzieci ze zwykłych domów, musiały same dbać o siebie i szyć sobie ubrania, to matka zadecydowała że dziewczynki same będą szyć swoje suknie, dbała o to by nawet przy skromnych środkach jakimi dysponowała rodzina dzieci były zawsze schludnie ubrane. 

Gdy królowa Victoria zaczęła szukać żony dla swojego najstarszego syna, następcy tronu księcia Edwarda po kolei odrzucała kandydatury niemieckich księżniczek. Następnie Victoria spojrzała w stronę Danii na córkę księcia Christiana, księżniczkę Alexandre. Wiedziała, że w tym samym czasie Rosyjski dwór także szuka żony dla następcy tronu więc jak najszybciej postarała się o fotografię Alexandry. I po dokładnym przestudiowaniu zdjęcia księżniczki stwierdziła że jest ona lepsza od innych kandydatek. Niestety została zmuszona odłożyć swoje plany na później ponieważ w 1861 roku jej mąż 42 letni książę Albert umiera na tyfus. 
W 1863 roku ostatecznie plan z przed kilku lat się spełnia i jej syn Edward żeni się z córką Christiana, Alexandrą.


Jednak nie tylko to było ważne tego dnia. W Grecji panowało wówczas bezkrólewie, a wielkie mocarstwa nie mogły zdecydować kto zostanie jej królem. Podczas przyjęcia weselnego brytyjski minister spraw zagranicznych dojrzał siedemnastoletniego brata panny młodej księcia Wilhelma i zaproponował aby to on został królem Grecji. Kilka tygodni później Greckie Zgromadzenie Narodowe wybrało go na nowego króla, który przybrał imię Jerzy I.

Król Grecji Jerzy I

Podczas panowania króla Frederika VII Dania składała się z trzech części "właściwego" Królestwa oraz dwóch księstw Szlezwiku i Holsztynu. Zgodnie z konstytucją oba księstwa miały pozostać zjednoczone, mimo to Frederik VII zamierzał włączyć Szlezwik do Danii pozostawiając Holsztyn jako samodzielne księstwo, które miało zostać związane z Danią unią personalną. Książę Christian, który doskonale znał sposób myślenia Niemców odradzał monarsze taką zmianę ponieważ mogło by to zaostrzyć konflikt z Niemcami. Jednak mimo to w 1863 roku propozycja monarchy została zaakceptowana. Frederik VII jednak zmarł zanim zdążył podpisać dokumenty. Jego następcą zgodnie z ustaleniami zostaje Christian od teraz znany jako król Christian IX.
 
Od swoich pierwszych dni jako monarcha stawał przed trudnymi wyborami z jednej strony obawia się konsekwencji podpisania nowej konstytucji z drugiej strony wiedział jednak, że odmowa podpisania dokumentu wywoła niezadowolenie w Danii, a część jego doradców przewidywała nawet wybuch powstania. Po trzech dniach Christian zdecydował się podpisać konstytucje, nie wiedział jednak że ta decyzja wkrótce sprowadzi nieszczęście na jego Królestwo.
Jego decyzja daje pretekst nowemu kanclerzowi Prus na wypowiedzenie wojny Danii. 1 lutego armia Austriacko-Pruska wkroczyła na terytorium Szlezwiku Holsztynu. Armia bez problemu pokonała Danię, a wojna zakończyła się straszną porażką Duńczyków. Początek panowania Christiana IX był dla niego okropny ponieważ już w pierwszym roku stracił 1/3 swojego państwa. 
 
Po koronacji Christian i Luiza przenieśli się do pałacu Amalienborg, jednak wiedli tam całkiem normalne życie i praktycznie niczym nie różniło się od życia "zwykłego" człowieka. Oboje byli bardzo rozsądni, mieli jasny system wartości jak opowiadała królowa Małgorzata II z Danii "nigdy nie przychodziły im do głowy szalone pomysły".  "Zawsze pozostawała w cieniu męża, to on był królem i władcą była jednak wyjątkową osobą i duchem sprawczyń wielu decyzji podejmowanych przez niego zarówno w królestwie jak i w domu"- mówił książę Michael z Grecji o królowej. 
Królowa miała także talent do aranżowania małżeństw swoich dzieci, jak było to już wcześniej wspominane jej córka Alexandra wyszła za następcę angielskiego tronu a teraz jej druga córka Dagmara miała poślubić przyszłego cara Rosji Alexandra III, który wówczas był Wielkim Księciem Mikołajem. Wesele Duńskiej księżniczki i przyszłego cara odbyło się w Petersburgu i było bardzo hucznym wydarzeniem. Jednak rodzice panny młodej nie przybyli na ślub córki ponieważ nie mieli dość pieniędzy na wystawny orszak jak inni europejscy monarchowie. Uważali więc że lepiej będzie jeżeli zostaną w domu.

Obraz przedstawiający ślub Dagmary

Wówczas obecna caryca i teściowa Dagmary z powodu choroby większość roku spędzała poza Petersburgiem w łagodniejszym klimacie Krymu. A Alexander II miał kochankę młodszą od siebie o trzydzieści lat. A jako, że była kochanką cara mieszkała w jednym z Petersburskich Pałaców gdzie car spędzał z nią dużo wieczorów. Wkrótce doszło do zamachów na Alexandra II, a caryca w strachu o to, że coś mu się stanie podczas podróży przez miasto powiedziała aby car sprowadził swoją kochankę i jej dzieci do swojego pałacu. Katarzynie przygotowano apartament na wyższych piętrach co powodowało że car nie musiał już opuszczać pałacu i narażać życia podczas przejazdu przez miasto. Gdy caryca uległa w końcu gruźlicy i leżała na łożu śmierci słyszała jak piętro wyżej bawią się  dzieci kochanki jej męża. Niedługo po śmierci carycy Marii, car poślubił swoją kochankę a rodzina monarchy była zaszokowana jego decyzją. Dzieci zmarłej carycy nienawidziły nowej żony ojca i obwiniały ją o sprawianie silnego bólu psychicznego ich matce. Alexandrer II chciał wprowadzić reformy które miały zmodernizować Rosję, wraz ze swoim bratem sporządził więc projekt konstytucji która była wzorowana na ustroju brytyjskiej monarchii. Car chciał wprowadzić wolne wybory parlamentarne oraz otworzyć wszystkie instytucje do kierowania demokratycznym państwem. Obje po jego przeczytaniu byli bardzo zadowoleni z efektu a car włożył projekt do kieszeni i powiedział że jutro go opublikują. Niestety tego dnia doszło do tragedii gdy monarcha jechał aleją w pobliżu pałacu anarchista rzucił w jego stronę bombę, car jednak nawet nie został ranny. Straż poprosiła aby aby Alexander się oddalił jednak on chciał zostać z rannymi żołnierzami i wtedy inny anarchista rzucił drugą bombę która zabiła cara. W kieszeni jego płaszcza znaleziono projekt nowej konstytucji. Tego samego dnia w 1881 roku syn Alexandra II , teraz Alexander III zostaje uznany nowym carem Rosji, a córka Christiana IX staje się carycą. Alexander III mimo pomysłu ojca wyjął jego projekt konstytucji i podarł ją co spowodowało koniec prób wprowadzenia w Rosji monarchii konstytucyjnej co ostatecznie zakończyło rozstrzelaniem ich syna Mikołaja II i jego rodziny w 1918 roku.

Fryderyk z żoną Luizą

Najstarszy syn i następca tronu Danii Fryderyk studiował na Oxfordzie dzięki czemu regularnie bywał na angielskim dworze. Podczas tych wizyt poznał siostrę swojego szwagra, księżniczkę Helenę. Jednak gdy o tej znajomości dowiedziała się królowa Victoria natychmiast położyła jej kres. Wtedy książę Fryderyk spojrzał w stronę Szwecji na córkę króla, księżniczkę Luizę. Wówczas 

Christian IX wysłał telegram do króla Szwecji w którym napisał że Fryderyk chciałby złożyć im wizytę. Następnie książę pojechał do Szwecji  a po czterech dniach zaaranżowano ich małżeństwo. Po ślubie w 1869 roku para zamieszkała  w pałacu Amalienborg.

Ernest August i Thyra

Najmłodsza z córek Thyra w wieku 17 lat po raz pierwszy wzięła udział w królewskim balu i od razu przyciągnęła uwagę wielu zagranicznych arystokratów. Wówczas jej starsze siostry już dawno były po ślubie a ich matka zajmowała się teraz znalezieniem dla najmłodszej córki równie dobrej partii. Gdy rodzice zajmowali się szukaniem dla niej męża młoda księżniczka zakochała się w oficerze armii duńskiej Wilhelmie Markerze a on odwzajemnił jej uczucia. Mimo że monarchini wiedziała o tym nie wzięła ich związku na poważnie i potraktowała to jako przelotną młodzieńczą miłość. Nie długo później księżniczka wyruszyła w podróż do Grecji. Jak poinformował dwór Thyra chciała tam odwiedzić swojego starszego brata, króla Grecji. Lecz prawdziwy powód był zupełnie inny
a 17 letnia księżniczka była w ciąży. Thyra w Grecji urodziła nieślubną córkę, której ojcem był wyżej wspomniany oficer duńskiej armii. Po porodzie księżniczka nie czuła się dobrze więc król wraz z Waldemarem postanowił pojechać do Aten. Malutka córeczka Thyry została oddana do adopcji a ona wraz z ojcem i bratem pojechała do Rzymu gdzie spędzili kilka miesięcy. W tym samym czasie w Danii kochanek księżniczki z powodu wyrzutów sumienia odebrał sobie życie. Gdy przebywająca w Rzymie dziewczyna dowiedziała się o śmierci ukochanego załamała się, mało tego, w tym czasie stwierdzono u niej tyfus. Na szczęście przy pomocy lekarza brytyjskiej rodziny królewskiej księżniczka wyzdrowiała i mogła wrócić do Danii. Po powrocie do ojczyzny Thyra otrzymała propozycję wyjścia za owdowiałego króla Holandii był on jednak o 36 lat starszy i jego propozycja została odrzucona. Kolejnym zainteresowanym był książę Hanowerski Ernest August, którego Thyra poznała w Rzymie. Mimo że ojciec Ernesta Augusta został zmuszony do abdykacji księżniczka była przekonana że, pewnego dnia zostanie on królem Hanoweru. Gdy ojciec Ernesta, Jerzy V zmarł na wygnaniu książę przyjął jego brytyjski tytuł księcia Cumberlandu. Podczas spotkania pary, które zostało zaaranżowane przez jej siostrę i matkę między nimi zaczęły rodzić się pierwsze oznaki miłości.
Thyra i Ernest August pobrali się w Kopenhadze w Boże Narodzenie 1878 roku. Po ślubie córka króla Danii stała się księżną Cumberlandu.

Waldemar i Maria

Teraz zajmijmy się najmłodszym dzieckiem pary królewskiej Waldemarem oficerem marynarki wojennej. Królowa Luiza postanowiła poszukać żony dla swojego syna we Francji mimo że, Napoleon umarł na wygnaniu to gdyby przywrócono tam monarchię to małżeństwo z członkiem tej rodziny okazało by się bardzo korzystne. Królowa na kandydatkę wybrała wnuczkę ostatniego króla Francji, księżniczkę Marię Orleańską. Królowa nawiązała kontakt z rodzicami Marii, którzy wysłali zaproszenie dla Waldemara nie mówiąc o tym nic Marii.
Podczas gdy książę witał  się z rodzicami księżniczki weszła ona do pokoju i zaskoczona widokiem niezapowiedzianego gościa wylała na siebie kubek farby, który trzymała w ręce i zawstydzona wybiegła z pokoju. Młoda księżniczka zauroczyła się w księciu i przyjęła jego oświadczyny a rodzice zajęli się wszelkimi formalnościami i już po trzech dniach papież mógł wydać zgodę na ślub. Małżeństwo to było o tyle nietypowe że, księżniczka była katoliczką a książę luteranem. Ustalono więc że, synowie z tego małżeństwa będą luteranami a córki katoliczkami. Na ślubie Marii i Waldemara w 1885 we Francji zjawiło się 1500 gości. Niedługo po tym para przeniosła się do Danii gdzie zamieszkała w żółtym pałacu. Rok po ślubie Waldemar otrzymał propozycję wstąpienia na Bułgarski tron jednak po konsultacjach z żoną odmówił. Po kilku latach gdy para miała już piątkę dzieci po raz kolejny zaproponowano mu zostanie królem, tym razem miałby zostać władcą Norwegii jednak znów odmówił.


Królowa Luiza i Król Christian IX bardzo tęsknili za swoimi dziećmi dlatego co roku zapraszali dzieci ich rodziny do Fredersborgu na trzy lub cztery tygodnie. I tak co roku przez niemal 25 lat rodzina zjeżdżała się do Danii z różnych zakątków Europy.

 
W 1898 roku król Christian traci swoją żonę królową Luizę, która umiera po 56 latach małżeństwa.
W 1901 roku w wieku 82 lat umiera królowa Victoria tym samym na tron wstępuje jej syn Edward czyniąc swoją żonę i córkę Christiana IX królową Anglii.

 
Teść Europy umiera 29 stycznia 1906 roku pozostawiając swoich potomków na licznych dworach królewskich. Król po porannej audiencji postanowił odpocząć, gdy kilka godzin później Dagmara zajrzała do pokoju król nie dawał już znaków życia. Mieszkańcy Kopenhagi czekali cierpliwie na deszczu wiele godzin by oddać hołd swojemu królowi. Po śmierci Christiana IX na tron wstępuje jego syn Frederik jako Frederik VIII.

Zdjęcia:
Pinterest
Getty Imgess
Wikipedia
Na podstawie:
Serii Dokumentów "Królewska Rodzina"